Η δικτύωση, η ολιστική προσέγγιση, η επανασύνδεση με τις αξίες του παρελθόντος στο πλαίσιο ενός σύγχρονου μοντέλου διαβίωσης, ο επαναπροσδιορισμός του «ωραίου» στο σήμερα, αλλά και η ενίσχυση της τοπικής περηφάνιας και η ανάδειξη της αυταξίας του φυσικού κεφαλαίου των νησιών σε συνδυασμό με ήπιες μορφές τουρισμού, ήταν μερικές μόνο από τις προτάσεις που διατυπώθηκαν ως αναγκαίες συνθήκες για τη διαφύλαξη του φυσικού πλούτου των Κυκλάδων από τους συμμετέχοντες στην πρόσφατη συνάντηση διαλόγου νησιωτών για το περιβάλλον, η οποία έλαβε χώρα στις 30 Οκτωβρίου στη Σύρο, με θέμα «Φυσικά, στις Κυκλάδες – Κάνοντας τη διαφορά». Αυτό όμως που αποτέλεσε κοινή παραδοχή, ως αδιαμφισβήτητος όρος ήταν και είναι η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ!
Η συνάντηση που διοργάνωσε το Ίδρυμα για την Προστασία και Ανάδειξη του Περιβάλλοντος στις Κυκλάδες (Cyclades Preservation Fund/CPF) πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κυκλάδων και του Δήμου Σύρου, και με τη συνεργασία της οργάνωσης Plastic Free Greece. Στόχος της ήταν η ανταλλαγή ιδεών και γνώσης αλλά κυρίως η ενθάρρυνση του δημιουργικού διαλόγου μεταξύ φορέων, οργανώσεων και συλλογικοτήτων της κοινωνίας των πολιτών που ήδη δραστηριοποιούνται στα νησιά των Κυκλάδων στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας -είτε αυτό έχει να κάνει με τη διαχείριση των απορριμμάτων, είτε με την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος, είτε με την προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, είτε με τον οικο-τουρισμό, είτε με την ευαισθητοποίηση και την περιβαλλοντική εκπαίδευση.
Σαράντα (40) περίπου συμμετέχοντες από είκοσι πέντε (25) φορείς και πρωτοβουλίες δέκα (10) νησιών των Κυκλάδων, τη Σύρο, την Τήνο, την Αμοργό, τη Μήλο, την Άνδρο, τη Νάξο, την Κύθνο, την Πάρο, την Αντίπαρο και τη Σαντορίνη, μοιράστηκαν τις δράσεις που υλοποιούν τοπικά στα νησιά τους, τις περισσότερες φορές με περιορισμένη χρηματοδότηση ή ιδίους πόρους, με πολλές δυσκολίες αλλά εξαιρετικά αποτελέσματα. Την τοπική γνώση συμπλήρωσε η παρουσίαση διεθνών και ευρωπαϊκών πρακτικών, όπως αυτή του Eric Lombardi από την πρωτοβουλία Eco-Cycle International, ενός εκ των πρώτων που εισήγαγε την έννοια του “zero waste” και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας πριν από 20 χρόνια στην Αμερική. Ο ίδιος μάλιστα μετά την συνάντηση μεταξύ άλλων ανέφερε: «Η ομάδα των ανθρώπων που συναντήθηκε στη Σύρο φέρουν την αλλαγή, ο καθένας στο δικό του νησί. Όλοι μαζί όμως φυτεύουν σπόρους που μπορούν σταδιακά να εξελιχθούν σε ένα μεγαλύτερο όραμα για τη βιωσιμότητα των Κυκλάδων που θα προστατεύσει αυτό το ιδιαίτερο μέρος που εκατομμύρια άνθρωποι από όλο τον κόσμο λατρεύουν». Αντίστοιχα, η Αντιγόνη Δαλαμάγκα, εκπροσωπώντας τόσο την Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης όσο και τα Ευρωπαϊκά Δίκτυα Zero Waste Europe και RReuse σημείωσε: «Η πρωτοβουλία που ανέλαβε το Cyclades Preservation Fund να φέρει κοντά κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις και περιβαλλοντικούς συλλόγους των Κυκλάδων αποδείχτηκε ιδιαιτέρως ωφέλιμη τόσο για τις ομάδες που καταφέρνουν να μοιραστούν εμπειρίες, γνώσεις, δεξιότητες και να δυναμώσουν τους δεσμούς και τη συνεργασία τους, όσο και γιατί προσφέρει μια εξαιρετική δυναμική στα έργα που ήδη λαμβάνουν χώρα στα νησιά.» Στο πλαίσιο της συνάντησης παρουσιάστηκαν, επιπλέον, ευκαιρίες χρηματοδοτικών εργαλείων (Πράσινο Ταμείο, Life, CLLD/Leader) και κοινωνικής επιχειρηματικότητας με τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων.
Το δεύτερο μέρος του εργαστηρίου έφερε τους συμμετέχοντες σε ανοιχτό διάλογο μέσα από ομάδες εργασίες με συγκεκριμένα ζητούμενα και θέματα που στόχο είχε να διαμορφωθεί ένα ρεαλιστικό όραμα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την παράλληλη ευημερία των τοπικών κοινοτήτων, βασισμένο στη μέχρι τώρα εμπειρία, τις δυνατότητες και τις άμεσες προτεραιότητες. Το κλείσιμο της ημερίδας κατέληξε στην αναγκαιότητα της εδραίωσης ενός μόνιμου διαλόγου μεταξύ των νησιωτών, στην υποστήριξη και συντονισμό του οποίου, μπορεί να αναλάβει κομβικό ρόλο το Cyclades Preservation Fund.
Εν προκειμένω, η Άννυ Μητροπούλου, Διευθύντρια του Cyclades Preservation Fund στην Ελλάδα, που ανέλαβε την όλη πρωτοβουλία δήλωσε: «Η ιδιαίτερη φύση και βιοποικιλότητα των Κυκλάδων είναι ένας πραγματικός θησαυρός για τα νησιά και για τα εκατομμύρια των επισκεπτών τους, στην ουσία είναι το πολυτιμότερο κεφάλαιο που διαθέτουμε, που μας κάνει υπερήφανους αλλά και ταυτόχρονα μας καθιστά υπεύθυνους για την προάσπιση και διατήρησή του. Είμαστε ευτυχείς και ευγνώμονες που καταφέραμε να βάλουμε γύρω από το ίδιο τραπέζι δεκάδες ανθρώπους και συλλογικότητες -κάποιους από τους ‘local champions’ όπως τους χαρακτηρίζουμε- που ήδη κάνουν τη διαφορά στα νησιά και δραστηριοποιούνται μέσω αξιόλογων πρωτοβουλιών προς την κατεύθυνση αυτή. Υπάρχουν και άλλοι πολλοί που σύντομα θα ανταμώσουμε και θα δικτυωθούμε καλύτερα. Αντιλαμβανόμενοι την σημαντικότητα της βιωσιμότητας των φυσικών πόρων, την αξία της κυκλικής και κοινωνικής οικονομίας, και τη δύναμη της συνεργασίας, το Cyclades Preservation Fund θα επιδιώξει ένθερμα την περαιτέρω ενίσχυση της εν λόγω συμμαχίας, φυσικά, στις Κυκλάδες!»
Σημειώσεις για τους συντάκτες
1. Στη συνάντηση ‘Φυσικά, στις Κυκλάδες’ συμμετείχαν εκπρόσωποι των παρακάτω φορέων/πρωτοβουλιών:
Απάνω Μεριά Σύρου (Σύρος), Aegean Cats-we live together (Σύρος), AELIA capacity building lab (Αθήνα), Αναπτυξιακή Εταιρία Κυκλάδων (Σύρος/Κυκλάδες), Andros Routes (Άνδρος), Άνεμος Ανανέωσης (Αθήνα), Βαρδάκειος Σχολή (Σύρος), Clean Blue Paros (Πάρος), Cyclades Preservation Fund (Αθήνα/Λονδίνο/Κυκλάδες), Dive in Action (Σαντορίνη), Επιτροπή Ανακύκλωσης Αντιπάρου (Αντίπαρος), ΕΥΠΛΟΙΑ- Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (Σύρος/Κυκλάδες), Eco-Cycle International (USA), Joy of Life (Σύρος), Κελιά-Καλλονή Τήνου (Τήνος), Όμιλος Φίλων Βουνού και Θάλασσας Μήλου (Μήλος), Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης (Αθήνα), Πράσινο Ταμείο /LIFE (Αθήνα), Rreuse (Βρυξέλλες/Αθήνα), Σύνδεσμος Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου (Άνδρος), Σύλλογος Γυναικών Κύθνου (Κύθνος), Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου (Νάξος), Sustainable Living Paros (Πάρος), Tinos Ecolodge (Τήνος, Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κυκλάδων (Σύρος/Κυκλάδες), Velanidia Foundation (Αμοργός), WWF Greece (Σύρος/Αθήνα), Zero Waste Europe (Βρυξέλλες/Αθήνα). Δείτε εδώ το αναλυτικό πρόγραμμα της συνάντησης. Κατεβάστε από εδώ φωτογραφικό υλικό (Credits: CPF). Δείτε εδώ το σχετικό άρθρο από το ρεπορτάζ της εφημερίδας Κοινή Γνώμη. Επισυνάπτεται το λογότυπο της εκδήλωσης.
2. Περισσότερες πληροφορίες για το Cyclades Preservation Fund (CPF):
Το Ίδρυμα για την Ανάδειξη και Προστασία του Περιβάλλοντος στις Κυκλάδες (CPF) δημιουργήθηκε στα τέλη του 2017 με στόχο να στηρίξει βιώσιμες, τοπικές περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες και να αναδείξει την αυταξία του φυσικού πλούτου των Κυκλάδων. Αποτελεί μέλος του Conservation Collective, ενός διεθνούς δικτύου ιδρυμάτων που στοχεύουν στην προστασία, διατήρηση και αποκατάσταση φυσικών περιοχών, με έμφαση σε νησιά με έντονο τουριστικό ενδιαφέρον και άρα και πιέσεις στους φυσικούς τους πόρους. Πρόεδρος του ΔΣ του CPF είναι ο ο Αναστάσιος Ι. Λεβέντης.
Το CPF συγκεντρώνει πόρους από ιδιώτες-δωρητές και επιχειρήσεις σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, και σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και εμπειρογνώμονες, διασφαλίζει τη στήριξη αποτελεσματικών πρωτοβουλιών για την ανάδειξη και βιώσιμη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας του θαλάσσιου, παράκτιου και χερσαίου οικοσυστήματος, της βιοποικιλότητας και της άγριας ζωής των Κυκλάδων. Ανάμεσα στα προγράμματα που έχει υποστηρίξει μέχρι σήμερα είναι η δημιουργία ενός μικρού κέντρου ανακύκλωσης πλαστικού στη Σύρο, η δημιουργία ενός κυκλαδικού βοτανόκηπου στο περιβαλλοντικό πάρκο της Πάρου, η προστασία και παρακολούθηση της θαλάσσιας χελώνας στη Νάξο και στα γύρω νησιά, η εκπαίδευση αλιέων σχετικά με την βιώσιμη αλιεία και τον αλιευτικό τουρισμό σε 10 νησιά του αλιευτικού τουρισμού καθώς και η ενημέρωσή τους σχετικά με τα ξενικά είδη και τις επιπτώσεις τους στα θαλάσσια οικοσυστήματα με επίκεντρο την Σαντορίνη, η δημιουργία του πρώτου σταθμού συλλογής θαλασσίων απορριμμάτων στην Αντίπαρο, η πρωτοβουλία Clean Blue Paros, η δημιουργία του επιτραπέζιου, εκπαιδευτικού παιχνιδιού ‘Κυκλαδούπολη’, κ.α. Περισσότερα: www.cycladespreservationfund.org